آشنایی با مراسم آق قویون
آیین «آق قویون» نشانه عشق و ارادت قوم ترکمن به پیامبر اکرم (ص) است. در ایام ربیع الاول در مناطق ترکمن نشین اجرا می شود.
این آیین که نام دیگر آن «آق آش» است. از بهترین و متداول ترین آیین های سورانی رایج در بین ترکمن هاست. در واقع جشن ۶۳ سالگی و جشن هم سن شدن با طول عمر مبارک حضرت محمد (ص) است که شاید در بین هیچ یک از فرقه های اسلامی وجود نداشته باشد.
اق اش یا اق قویون
این آیین دینی ، سال های سال است که در بین تمامی ترکمن های جهان مرسوم و متداول است. در بین برخی از افراد طایفه های ترکمن، مثل «جعفربای» و ساحل نشینان دریای خزر، با نام «آق آش» و در بین برخی دیگر مثل «آتابای» و «گوگلان» با نام «آق قویون»، معروف و مرسوم است.
این آیین نماد چیست؟
این جشن که نمادی از رفتار شایسته و فاصله گرفتن از تیرگی ها و بدی هاست. در گذشته همراه با مراسم خاصی اجرا می شد و مردان ترکمن که به آق آش نائل می شدند ، با ذبح گوسفندی سفید ولیمه می دادند. غذاهایی به رنگ سفید طبخ می کردند. «آق قویون» به معنی گوسفند سفید بوده و بدان معناست که برای قربانی کردن و ذبح ، از گوسفند سفید استفاده می شد. گرفتن این جشن نوعی خوش یمنی محسوب می شد. علت برگزاری این جشن را باید در فرهنگ ترکمن جستجو کرد.
نحوه برگزاری آیین
در این مراسم فرد شصت و سه ساله ، ریش سفیدها، آخوندها، طلبه ها و اقوام دور و نزدیک و همسایه ها و اهالی محل را دعوت می کند. سپس با ذبح گوسفندی سفید ولیمه می دهد. غذاهایی به رنگ سفید طبخ شده و فردی که روز تولدش جشن گرفته می شود به دست روحانی محل «دُون» می پوشد. «دُون» پیراهنی با دامن بلند است که تا زیر زانو می رسد. نشانه ای از پوشش حضرت رسول اکرم (ص) است. اگر ولیمه دهنده زن باشد چارقدی سفید بر سر او می اندازند.
از آیین های جشن شصت و سه سالگی در میان ترکمن های ایران می توان به قربانی گوسفند سفید رنگ. دادن و ستادن ساچاق ( هدیه برای شادباش و ورود به سن روحانی و ارزشمند شصت و سه سالگی ) ، مولودی خوانی ، رسم سچمک ( پرتاب هدایای شادی بخش فرد شصت و سه ساله ) و دادن غذا به میهمانان و …. اشاره کرد .
فلسفه های نمادین برگزاری این آیین
این جشن نمادی است که افراد پس از این روز، از بدی ها و تیرگی ها فاصله گرفته و رفتار شایسته ای در پیش می گیرند. همچنان که امروزه یافته های روانشناختی نشان داده است رنگ سفید آرامش دهنده روح و روان آدم است. مظهر پاکی و صفا و صلح و دوستی بوده. در روایات اسلامی نیز بر استفاده از لباسهایی سفید رنگ تاکید شده است.این مراسم در فهرست آثار ملی و معنوی کشور، ثبت ملی شده است.
——————————————-
اگر از این مقاله لذت بردید از مقاله قبلی ما نیز دیدن کنید.
