در میان خیابانهای سنگفرششده و پررمز و راز شهر رم، جایی که تاریخ و هنر در هم تنیدهاند، بنایی میدرخشد که از قرنها پیش، چشمها را خیره کرده و دلها را ربوده است: فواره تروی (Trevi Fountain). این شاهکار عظیم باروک نهتنها یکی از معروفترین جاذبههای گردشگری رم است، بلکه به نمادی از عشق، امید و زیبایی جاودانه تبدیل شده است. هزاران نفر از سراسر جهان هر روز به میدان تروی میآیند تا سکهای در آب زلال آن بیندازند و آرزوهایشان را با موجهای آرام فواره به رویا بسپارند.
تاریخچه ساخت فواره تروی
ریشههای فواره تروی به دوران باستان و امپراتوری روم بازمیگردد. در قرن اول پیش از میلاد، امپراتور آگوستوس دستور ساخت یک شبکه آبرسانی عظیم به نام Aqua Virgo را صادر کرد تا آب خالص و گوارایی از فاصله ۲۲ کیلومتری به رم منتقل شود. همین کانال، منبع اصلی آب فواره تروی امروزی است.
اما شکل امروزی این فواره در قرن هجدهم میلادی شکل گرفت. طراحی نهایی آن بهدست نیکولا سالوی (Nicola Salvi) در سال ۱۷۳۲ آغاز شد و پس از حدود ۳۰ سال تلاش بیوقفه، در سال ۱۷۶۲ با نظارت معمار دیگری به نام جوزپه پانینی (Giuseppe Pannini) به پایان رسید.
این پروژه با حمایت پاپ کلمنت دوازدهم آغاز شد و هدف آن، بازسازی شکوه رم و پیوند میان هنر، مذهب و طبیعت بود. نتیجه این تلاش، بنایی شد که امروز بهعنوان بزرگترین و باشکوهترین فواره ایتالیا شناخته میشود.
موقعیت و ویژگیهای کلی
فواره تروی در میدان کوچکی به نام Piazza di Trevi در مرکز رم قرار دارد. ارتفاع آن حدود ۲۶ متر و عرض آن بیش از ۴۹ متر است. این ابعاد، فواره تروی را به بزرگترین فواره باروک در رم و یکی از بزرگترین فوارههای جهان تبدیل کرده است.
نمای اصلی فواره از سنگ مرمر تراشیده شده و با مجسمههای عظیم و ظریف تزئین شده است. آب از میان صخرههای سنگی به حوضچهای بزرگ در پایین جاری میشود و در هر لحظه، صدای آرام جریان آب، با فضای تاریخی رم در هم میآمیزد و حس آرامش و شکوه را به بازدیدکنندگان منتقل میکند.
نمادشناسی و طراحی هنری
فواره تروی ترکیبی بینظیر از هنر، اسطوره و طبیعت است. در مرکز آن، مجسمهای عظیم از نپتون (Oceanus)، خدای دریاها در اسطورههای روم، دیده میشود که بر روی ارابهای به شکل صدف سوار است و دو اسب دریایی او را هدایت میکنند.
یکی از اسبها آرام و مطیع است، در حالی که دیگری وحشی و سرکش به نظر میرسد. این تضاد نمادی از دو چهرهی متضاد دریا، یعنی آرامش و طغیان است. در دو سوی نپتون، دو مجسمه دیگر قرار دارند که یکی «فراوانی آب» و دیگری «سلامت از طریق آب» را نشان میدهند.
همچنین در بالای مجسمهها، چهار نقش برجسته دیگر دیده میشود که مراحل مختلف ساخت و کشف منبع آب اصلی را روایت میکنند. تمام جزئیات با دقت و معنا طراحی شدهاند تا همزمان زیبایی بصری و مفهوم اسطورهای را منتقل کنند.
سنت انداختن سکه در فواره
یکی از جذابترین رسمهای مرتبط با فواره تروی، انداختن سکه در آب است. طبق باور عمومی، اگر با دست راست و از روی شانه چپ خود سکهای به درون فواره بیندازید، دوباره به رم بازخواهید گشت.
بر اساس آمار رسمی، روزانه حدود ۳۰۰۰ یورو سکه در آب این فواره انداخته میشود. در سالهای اخیر، این سکهها بهطور منظم جمعآوری میشوند و درآمد حاصل از آن به مؤسسات خیریه رم اهدا میگردد.
این سنت نهتنها جذابیتی رمانتیک به فواره بخشیده، بلکه آن را به نمادی از امید و بخشندگی نیز تبدیل کرده است.
فواره تروی در فرهنگ و سینما
فواره تروی در طول دههها، الهامبخش هنرمندان، نویسندگان و فیلمسازان بسیاری بوده است. معروفترین صحنهای که این فواره را جاودانه کرد، در فیلم کلاسیک «زندگی شیرین» (La Dolce Vita) اثر فدریکو فلینی است. در این فیلم، آنیتا اکبرگ در نیمهشب وارد آب فواره میشود و صحنهای ماندگار را خلق میکند که تا امروز از نمادهای اصلی سینمای ایتالیا است.
علاوه بر این فیلم، فواره تروی در آثار دیگری چون Roman Holiday، Three Coins in the Fountain و The Lizzie McGuire Movie نیز ظاهر شده است. هر بار که در قاب دوربین دیده میشود، جلوهای تازه از عشق و زیبایی رم را به نمایش میگذارد.
بازسازی و نگهداری فواره
با گذر زمان و افزایش تعداد گردشگران، فواره تروی چندین بار مرمت شده است. یکی از مهمترین بازسازیها در سال ۲۰۱۵ به پایان رسید که توسط شرکت معروف فندی (Fendi) حمایت مالی شد. در این مرمت گسترده، تمام سنگها تمیز، بخشهای فرسوده بازسازی و سیستم روشنایی جدیدی نصب شد که جلوهای خیرهکننده به فواره بخشید.
اکنون شبها، نورهای سفید و زرد ملایم روی سنگهای مرمر میتابند و فواره را به تصویری رؤیایی از زیبایی و شکوه بدل میکنند. نگهداری این بنا بر عهدهی شهرداری رم است و برای حفظ اصالت تاریخی، هرگونه تغییر با نظارت دقیق انجام میشود.
بهترین زمان بازدید از فواره تروی
فواره تروی در تمام ساعات شبانهروز باز است و ورود به آن رایگان است. با این حال، اگر بخواهید از ازدحام جمعیت دور باشید، صبح زود یا نزدیک نیمهشب بهترین زمان برای بازدید است. در این ساعات، صدای آرام آب با سکوت خیابانهای رم ترکیب میشود و میتوان زیبایی فواره را بدون مزاحمت تماشا کرد.
همچنین شبها، نورپردازی هنرمندانه فواره جلوهای رویایی ایجاد میکند که برای عکاسی فوقالعاده است. در اطراف میدان تروی، کافهها و مغازههای کوچک زیادی وجود دارد که میتوانید پس از بازدید، نوشیدنی ایتالیایی بنوشید و از فضای رمانتیک رم لذت ببرید.
تأثیر فواره تروی بر گردشگری رم
نقش فواره تروی در رونق گردشگری رم انکارناپذیر است. این مکان هر سال میلیونها بازدیدکننده از سراسر جهان را جذب میکند. بسیاری از گردشگران سفر خود به رم را بدون دیدن این فواره، ناتمام میدانند.
در کنار اهمیت تاریخی و هنری، فواره تروی به یکی از پربازدیدترین نقاط عکاسی جهان تبدیل شده است. تصاویر این فواره در شبکههای اجتماعی میلیونها بار منتشر شده و همین مسئله باعث افزایش محبوبیت آن در میان نسل جوان گردشگران شده است.
افزون بر آن، فروشگاهها، رستورانها و هتلهای اطراف میدان تروی رونق اقتصادی قابل توجهی از حضور گردشگران به دست آوردهاند و این منطقه به یکی از مراکز زنده و پرنشاط رم بدل شده است.
نکات جالب درباره فواره تروی
- بیش از ۸۰٬۰۰۰ مترمکعب آب روزانه در فواره گردش میکند.
- نام «تروی» از واژه ایتالیایی Tre Vie به معنی «سه راه» گرفته شده است، زیرا سه خیابان اصلی در این نقطه به هم میرسند.
- تمام مجسمههای فواره از سنگ تراورتن ساخته شدهاند که از معدن معروف تیوولی نزدیک رم استخراج میشود.
- بازسازی سال ۲۰۱۵ بیش از ۲ میلیون یورو هزینه داشت و حدود ۱۷ ماه طول کشید.
نتیجهگیری
فواره تروی، فراتر از یک اثر تاریخی یا جاذبه گردشگری است. این فواره روح زندهی رم است؛ یادگاری از قرنها هنر، ایمان و رویا. صدای آب آن گویی نجواهای گذشته را بازتاب میدهد و هر بازدیدکننده را در سفری به دل تاریخ و زیبایی فرو میبرد.
چه در صبحی آرام و چه در شبی عاشقانه، فواره تروی با شکوهی جاودانه، یکی از آن مکانهایی است که هیچگاه از خاطرهها پاک نمیشود. اگر روزی به رم سفر کردید، سکهای در آب بیندازید، آرزو کنید، و مطمئن باشید که روزی دوباره به این شهر افسونگر بازخواهید گشت.
