ماه رمضان، ماه عبادت و پرهیز از گناه است . رمضان برای مردم ایران یعنی نوستالژی، گذشته و کودکی های فراموش شده، یعنی حال و هوای نشستن در کنار سفره سحری و افطار و گوش دادن به طنین دعای ربنا با صدای استاد شجریان. در ادامه با ماه خاتون همراه باشید.
پیشاشو و مراسم آشتی کنان
در عمده شهر ها و روستاهای گیلان مردم چند روز قبل از آغاز ماه رمضان به پیشواز می روند. این کار را امری مستحب می دانند که به اصطلاح گیلانیان به پیشاشو معروف است.
سنت مهم و شایسته ای که در گیلان رواج داشت و امروز رگه های ضعیفی از آن باقی مانده است مراسم آشتی کنان بود. هرسال در آستانه ماه رمضان بزرگان منطقه به سراغ خانواده هایی که باهم کدورتی داشتند رفته و آنها را به مناسبت ورود به ماه رمضان آشتی می دادند.
آهنگ ویژه بیدار شدن در هنگام سحر
در گذشته هنگام سحر افرادی در کوچه ها و محله ها بانگ (سحر خوران ویریزید شوما رَ روزَ بو، شیمی باقلاقاتق سردَ بو) به معنی سحر شده است بیدار شوید سر می دادند. با سر دادن این بانگ تلاش می کردند تا برادر مسلمان خود را به هنگام سحر بیدار کنند تا کسی از خوردن سحری جا نماند.
عشرخوانی و افطاری دادن
در روزهای ماه رمضان در استان گیلان مرسوم است که بانوان محله های مختلف گیلان در خانه های یکدیگر جمع شده و به قرآن خوانی می پردازند.
مردم استان گیلان عمدتا با نمک، خرما، چای یا آب گرم روزه خود را باز می کنند. غذاهای مرسوم سفره افطار گیلانیان نان، پنیر، سبزی خوردن، کوکو، آش رشته، آش فاطمه زهرا، شامی، فرنی، رشته خوشکار و حلوا است.
پخت آش نذری و رشته خشکار
پخت انواع آش نذری خانگی خصوصا آش فاطمه زهرا در ماه مبارک رمضان از عمده رسومات مردم گیلان است. بانوان گیلانی با پخت انواع اش ها و توزیع آن در بین اهالی محل برای اموات خود خیرات می کنند.
نوعی شیرینی محلی گیلانی مخصوص ماه رمضان است که به همراه زولبیا و بامیه، سفره های افطار مردم گیلان را زینت می بخشد. رشته و خشکار، شیرینی اصلی تمامی سفره های افطار در گیلان است.
عید فطر در گیلان
گیلانی ها رسم دارند قبل از اذان مغرب آخرین شب ماه رمضان به خانه کسی نروند. آگر هم به دلایلی مهمان خانه ای باشند، قبل از اقامه اذان مغرب از خانه مورد نظر خارج می شوند تا اذان مغرب اقامه شود. زیرا معتقدند اگر این کار را نکنند، صاحبخانه عهده دار پرداخت زکات فطریه آنها می شود.مردم روزه دار گیلان همچنین رسم دارند در آخرین شب ماه رمضان زکات فطریه را کنار بگذارند.همچنین برخی هم خود را برای نماز عید فطر آماده می کنند و بعد از خواندن نماز به دیدار خانواده خود می روند.
۸ تا از رسم های مردم گیلان در ماه رمضان
۱. پخت نان محلی «کلوچه»
۲. مراسم «شبخوانی»
۳. افطاریهای دستهجمعی
۴. سحرخوانی و نوای دلنشین مناجات
۵. پخت غذاهای محلی در ماه رمضان
گیلانی ها در ماه رمضان، غذاهای محلی خاصی را تهیه میکنند که علاوه بر خوشمزه بودن، دارای ارزش غذایی بالایی نیز هستند. غذاهایی مانند «ترش تره»، «باقالی قاتق» و «میرزا قاسمی» از جمله این غذاها هستند. این غذاها معمولاً در وعدههای افطار و سحری سرو میشوند و به دلیل استفاده از مواد اولیه تازه و محلی، طعم و بوی بینظیری دارند. پخت این غذاها نه تنها یک رسم غذایی است، بلکه نشاندهنده توجه گیلانیها به حفظ فرهنگ و سنتهای محلی است.
