بازی درمانی یک روش درمانی و کاربردی در روان پزشکی است. هدف بازی درمانی شناسایی ویژگی های روانی است که به کودک کمک می کند مسائل و مشکلات را حس نماید. انواع بازی درمانی شامل بازی درمانی فعال و غیر فعال می شود. از سری تکنیک های کاربردی در بازی درمانی می توان به تکنیک بازی با اسباب بازی، تصویر سازی، ایفای نقش و داستان سرایی اشاره کرد. در این مقاله در ماه خاتون به این موضوع میپردازیم.
بازی درمانی چیست؟
یکی از مولفه های ضروری در زندگی کودکان، بازی است. کودکان به وسیله ی بازی به بیان افکار و احساسات نظیر احساس شادی، ترس، عصبانیت و غم می پردازند و می توانند در دوره بزرگسالی به صراحت احساسات را بیان نمایند.
در واقع بازی بهترین عملکرد برای برآورده سازی نیاز های حسی و حرکتی به شمار می رود. در طول بازی انرژی مضاعف موجود در بدن کودک تخلیه می گردد و میزان آرامش فرد تحت تاثیر قرار می گیرد. در مقابل عدم تخلیه انرژی با نشانه هایی نظیر پر تحرکی، افسردگی و اضطراب همراه می شود.
بازی به عنوان یک عامل موثر در رشد خلاقیت ها و تفکرات کودکان شناخته شده است که به مثابه ی تغذیه و امنیت در رشد کودک حائز اهمیت است.
بازی به مرور زمان باعث می شود تا کودک توانایی حل مشکل را پیدا نماید و با بهره گیری از آن در مسیر پرورش روحیه استقلال طلبی و اعتماد به نفس گام بردارد.
یکی از تکنیک های موثر درمانی، بازی درمانی است. هدف بازی درمانی شناسایی ویژگی های روانی است که به کودک کمک می کند مسائل و مشکلات را حس نماید.
در بازی درمانی تمرکز بر آن است که زمینه برای بروز مشکلات درونی و احساسات آزار دهنده مهیا گردد و فرد از این طریق مشکلات خود را نمایش دهد. علاوه بر این، بازی در خصوص درمان کودکان یک راه ارتباطی به شمار می رود که در شناسایی میزان توانایی و درک کودک در حوزه های برقراری ارتباط و دید او نسبت به مسائل مختلف نقش بسزایی دارد.
جالب است بدانید ویژگی های رفتاری اعم از پرخاشگری یک کودک در بازی هایش به صراحت قابل مشاهده است. در واقع کودک دنیای درونی را با اسباب بازی های خود بروز می دهد. به طور مثال یک کودک پرخاشگر در طول بازی یک میدان جنگ را تشکیل می دهد و با یک شئی تیز به اسباب بازی های خود حمله می نماید.
احساساتی که اغلب کودکان در بازی درمانی بروز می دهند شامل احساس شکست، تنهایی، ترس، تنفر، ناامنی، بی کفایتی می شود. این قبیل احساسات زمینه ساز انحراف کودک تلقی می شوند.
کاربرد بازی درمانی
بازی درمانی در خصوص درمان روانی کودکانی که تحت تاثیر آزار جنسی، ضرب و شتم و خشونت خانگی آسیب دیده اند، کاربرد گسترده ای دارد. علاوه بر این، بازی درمانی برای کودکان بیقراری که در کنترل حرکات بدنی با مشکل مواجه هستند، به منظور کاهش تنش مورد استفاده قرار می گیرد.
درمانگران با بهره گیری از تکنیک های بازی درمانی به ایجاد یک موقعیت خاص می پردازند تا کودک بتواند از ترس و تنش های درونی رهایی پیدا کند. به عبارتی دیگر در بازی درمانی سعی بر آن است که خود درونی کودک بروز پیدا کند.
جالب است بدانید بازی درمانی برا درمان مشکلاتی که فرد در دوره نوجوانی و بزرگسالی مواجه است نیز کاربرد دارد.
از سری مشکلاتی که با بازی درمانی قابل درمان هستند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افسردگی
- مدیریت خشم
- جنون
- مسائل خلقی
- استرس
- غم و اندوه
- وسواس فکری
- اختلال طیف اوتیسم
- اضطراب
- مسائل خلقی و مرتبط با رشد
عزیزان ماه خاتونی بیشتر بخوانید: کارگاه آموزشی بازی درمانی کودکان
عملکرد بازی درمانی
رویکرد بازی درمانی تحت نظارت یک درمانگر انجام می پذیرد. یک درمانگر مناسب از ویژگی هایی نظیر احترام و اعتماد برخوردار است.
در بازی درمانی کودک به بازی با اسباب بازی های مختلف مشغول می شود. در طول بازی، اعمال و گفتار کودک تحت نظر درمانگر واقع می شود و بر اساس رفتار های او، مشکلات شناسایی می شوند. زین پس با تفسیر رفتار های کودک، راه حل های کاربردی در خصوص حل مشکلات در نظر گرفته می گردد.
در صورتی که کودک نسبت به بازی تمایل نشان ندهد، درمانگر وظیفه دارد کودک را نسبت به بازی ترغیب نماید. در مواردی نیز ضرورت دارد درمانگر بازی با اسباب بازی را آغاز نماید و به مرور از کودک برای شرکت در بازی دعوت کند.
بازی درمانی فعال
در بازی درمانی فعال کودک با تعدادی اسباب بازی محدود به بازی می پردازد و درمانگر به وسیله بازی کودک را به سمت یک هدف مشخص هدایت می سازد.
بازی درمانی غیر فعال
در بازی درمانی غیر فعال کودک قابلیت جامه عمل پوشاندن به تخیلات خود را کسب می کند و می تواند مشکلات را بهبود ببخشد. در این نوع بازی درمانی درمانگر یک حیطه مشخص را تعیین می سازد و سعی می کند به منظور نظر دادن کودک درباره هدف بازی خود را در اختیار او قرار دهد.
اگر از خواندن این مقاله لذت بردید از مقاله قبلی ما نیز دیدن کنید.
روی لینک زیر کلیک کنید.
