«رازیانه» گیاهی خوش طعم و معطر
رازیانه گیاهی معطر و خوشمزه می باشد که دارای استفاده های متعدد در آشپزی و به همان اندازه دارای خاصیت دارویی می باشد. اگر در حال حاضر این گیاه خوشبو و خوش طعم در ادویه های آشپزخانه شما قرار ندارد، قطعا بعد از مطالعه خواص این گیاه آن را در لیست خرید خود و به عنوان جزئی اصلی در آشپزی قرار خواهید داد.
خواص شگفت‌انگیز و قدرتمند فراوانی که تخم ،روغن، عرق و دمنوش رازیانه دارد، سبب شده که این گیاه یک درمان گیاهی طبیعی برای مشکلات مختلف سلامتی باشد، از جمله سوء هاضمه، کم‌خونی، یبوست، نفخ، اسهال، قولنج، اختلالات قاعدگی، اختلالات تنفسی و مشکلات چشم.
بطور کلی تمام بخش های رازیانه اعم از دانه، برگ و حتی ریشه دارای خواص درمانی است اما بیشترین اندام مورد استفاده دانه آن است که حاوی اسانس (روغن های فرار) است. مهمترین ترکیب اسانس دانه رازیانه ماده ای بنام آنتول است که عامل اصلی بوی گیاه محسوب می شود.
طعم آنتول کاملاً شیرین است و در حدود سیزده برابر شیرین تر از شکر می باشد.
اسانس رازیانه که از تقطیر دانه آن حاصل می شود در صنایع داروسازی،
نوشابه سازی، غذایی و بهداشتی موارد استفاده فراوانی دارد.
تاریخچه رازیانه:
رازیانه یکی از قدیمی ترین گیاهان شناخته شده است. در منابع قدیمی از حضرت آدم (ع) نقل شده است که مصرف رازیانه توأم با شکر در فصل بهار بدن را از بیماری‌ها مصون می‌دارد. تمدن‌های کهن مانند مصر، هند، چین و یونان نیز این گیاه را می‌شناختند. در هند و روم باستان از میوه‌های آن برای تقویت دید چشم استفاده می‌کردند و دمکرده‌اش را برای شستشوی چشم به کار می‌بردند.
طبع رازیانه:
گیاه رازیانه طبع گرم و خشکی دارد. در طب سنتی ایران، از آن به گیاه ضدبلغم و صفرا یاد می‌شود. چون گیاه بسیار گرمی است. اگر بخواهید از خاصیت مسهل بودن آن بهره‌مند شوید، باید آن را با ماده‌ای مصرف کنید که حرارت گیاه را کم کند و بهترین گزینه همراهی با سکنجبین و عسل است.
کاربرد غذایی:
دانه‌های بسیار معطر رازیانه در بسیاری از غذاها، انواع سالاد، سس‌ها، پنیر و ترشیجات استفاده می‌شود. نشانه تازگی دانه‌ها رنگ سبز آن می‌باشد و بهتر است از دانه‌های خاکستری رنگ که معمولاً کهنه هستند استفاده نشود.
اکثر ادویه‌های تند هندوستان (گرام ماسالا) حاوی رازیانه هستند.
در ایتالیا نیز برای معطر کردن سس پاستا از آن استفاده می‌شود.
به علاوه این ادویه جز ثابت ترشی‌های پاکستانی است.
تعدادی از فواید و خواص رازیانه :
۱. سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند.
۱ فنجان رازیانه می‌تواند تقریبا ۲۰ درصد از مقدار مصرف توصیه شده‌ی روزانه از ویتامین C را تامین کند و بنابراین تعجب‌آور نیست که رازیانه به عنوان یک منبع عالی ویتامین C محسوب می‌شود. ویتامین C نقش مهمی را در تقویت سیستم ایمنی بدن بازی می‌کند و آسیب‌های پوستی را اصلاح می‌کند. ویتامین C می‌تواند تولید کلاژن و الاستین را در پوست افزایش دهد. علاوه بر این، ویتامین C یک آنتی‌اکسیدان قوی است که می‌تواند با اثرات رادیکال‌های آزاد مبارزه کند و خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را کاهش دهد.
۲. هضم آسان غذا
اگر در هضم غذا دچار مشکل شده‌اید می‌توانید به این تخم‌های پرخاصیت اعتماد کنید به خاطر اینکه خواص هضم‌کنندگی این دانه‌های ریز از قرن‌ها پیش شهرت داشته است. نوشیدن دم‌کرده و جوشانده تخم رازیانه بعد از غذا شما را از مشکلات گوارشی نجات می‌دهد.
۳. حفظ سلامت استخوان ها
رازیانه با دارابودن مقادیر قابل توجه کلسیم ( حدود ۱۱۵ میلی‌گرم) سبب تقویت و استحکام استخوان‌ها می شود. همچنین این گیاه دربردارنده منیزیم، فسفر و ویتامین K است که به همراه کلسیم به حفظ سلامت استخوان ها و استحکام آن ها کمک می کنند.
۴. درمان بیماریهای دستگاه تنفسی
رازیانه دارای خاصیت خلط آوری ملایم می باشد که به بهبود عفونتهای مجاری تنفسی که با سرفه، سرماخوردگی، آنفلوآنزا و گرفتگی سینوسها مرتبط هستند، کمک می کند.
به عنوان مثال، زمانی که دچار سرفه و گلودرد هستید، می توانید دمنوش گرم رازیانه را ۲ یا ۳ بار در روز بنوشید. همچنین، می توانید ۲ قاشق غذاخوری تخم رازیانه را در یک لیوان آب بجوشانید تا وقتی نصف آب بخار شود، سپس آن را صاف کرده و محلول حاصله را غرغره کنید.
۵. از یبوست جلوگیری می‌کند
اگر رازیانه به صورت پودر مصرف شود، می‌تواند به عنوان درمان خانگی موثری برای یبوست به کار رود. این هم یکی دیگر از خواص رازیانه برای سلامتی است. مصرف تخم رازیانه می‌تواند به افزایش تولید اسید معده و صفرا کمک کند، و روده را پاکسازی کند. بنابراین، این دانه‌های کوچک و قدرتمند می‌توانند به جلوگیری از یبوست کمک کنند.
۶. مقابله با بوی بد دهان
جویدن مقدار کمی تخم رازیانه نفس شما را بعد از خوردن غذا خوشبو و تازه خواهد کرد. رازیانه به دلیل داشتن خواص ضد میکروبی با میکروبهایی که باعث بوی بد دهان و نفس بدبو می شوند، مقابله می کند.
مضرات رازیانه:
- چون رازیانه گرم است، بنابراین برای گرم مزاجها خوب نیست و این گونه افراد باید آن را با سکنجبین بخورید.
- زیاده روی در مصرف رازیانه معده را سست می‌کند و تشنج می‌آورد.
- زنانی که قصد کاهش وزن و لاغری دارند بایستی از این دانه های گیاهی با احتیاط مصرف کنند چرا که رازیانه به طور طبیعی یک لاغر کننده زنان است.
- از عوارض جدی مصرف بیش از حد رازیانه این است که احتمال کاهش نیروی جنسی در آقایان را موجب می شود.
- این گیاه را با داروهای دیگر همزمان مصرف نکنید. بخصوص در کودکان که خیلی سریع تر علائم بدی را بروز می دهند.
گردآوری:صبا طاهری
