در میان همه روزهای سال، برخی روزها معنا و احساسی متفاوت دارند؛ روزهایی که تنها مناسبت‌های تقویمی نیستند، بلکه حاملپیام‌های عمیق انسانی‌اند. ۳۱ اردیبهشت، روز ملی اهدای عضو از آن دسته روزهایی‌ست که مرز بین مرگ و زندگی را بازتعریفمی‌کند. این روز فرصتی است برای قدردانی از کسانی که با تصمیمی بزرگ و انسان‌دوستانه، پس از مرگ، قلب‌های بیشتری را به تپشانداخته‌اند. اهدای عضو یعنی تولدی دوباره برای انسان‌هایی که در انتظار لحظه‌ای نجات، چشم به در دوخته‌اند.
چرا ۳۱ اردیبهشت؟ پشت‌پرده‌ی یک تاریخ مهم
تاریخ ۳۱ اردیبهشت، تنها یک انتخاب تصادفی نیست؛ این روز، ریشه در یک اتفاق تاریخی مهم دارد. در سال ۱۳۷۹، مقام معظم رهبریبا صدور فتوایی تاریخی، اهدای عضو از بیمار مرگ مغزی را مشروع و مجاز اعلام کردند. این فتوا راه را برای پیوند اعضا از بیمارانمرگ مغزی، که تا آن زمان با ابهامات شرعی مواجه بود، هموار کرد. همین اتفاق سرآغازی شد بر یک حرکت ملی در جهت ترویج فرهنگایثار و نجات جان انسان‌ها. از آن زمان، این تاریخ در تقویم رسمی ایران به نام “روز ملی اهدای عضو، اهدای زندگی” ثبت شد؛ تایادآور این باشد که مرگ می‌تواند سرآغاز بخشش و تولدی دوباره باشد.
مرگ مغزی؛ پایان زندگی یا آغازی دوباره؟
برای بسیاری، مرگ مغزی مفهومی گنگ و مبهم است. گاه با کما اشتباه گرفته می‌شود، اما حقیقت این است که مرگ مغزی به معنایپایان قطعی حیات مغز و کلیه عملکردهای مغزی است. در این حالت، حتی با وجود ضربان قلب و نفس‌های مصنوعی دستگاه،فرد دیگر بازگشت‌پذیر نیست. هیچ امیدی به بهبودی وجود ندارد، و مرگ به‌صورت قطعی رخ داده است.
با این حال، این لحظه می‌تواند آغاز زندگی جدیدی برای دیگران باشد. افرادی که ماه‌ها و سال‌ها در صف انتظار پیوند عضو قرار دارند،تنها با تصمیم شجاعانه یک خانواده می‌توانند شانس دوباره‌ای برای ادامه حیات پیدا کنند. اینجاست که مرگ، معنایی متفاوت بهخود می‌گیرد؛ تبدیل می‌شود به فرصتی برای بخشیدن زندگی است.
اهدای عضو؛ پلی بین مرگ و زندگی
تصور کنید فردی دچار مرگ مغزی شده، اما کلیه‌های او می‌توانند زندگی دو بیمار دیالیزی را نجات دهند. قلبش می‌تواند سینه‌ای رادوباره به تپش درآورد. کبدش به کودک بیماری جان دوباره ببخشد. این تنها بخشی از قدرت شگفت‌انگیز اهدای عضو است. طبق آمارپزشکی، یک فرد مرگ مغزی می‌تواند تا ۸ عضو حیاتی خود را اهدا کند: قلب، دو کلیه، کبد، ریه‌ها، پانکراس و روده. همچنین، بااهدای نسوجی مانند قرنیه چشم، پوست، استخوان، تاندون و دریچه‌های قلب، می‌توان به ده‌ها نفر زندگی بهتری بخشید.
این عمل، نه‌تنها نجات جسم، بلکه نجات روان و امید انسان‌هایی‌ست که به مرز ناامیدی رسیده‌اند.
آمارها چه می‌گویند؟ نگاهی به وضعیت اهدای عضو در ایران
با وجود پیشرفت‌های پزشکی و آگاهی‌های روزافزون، هنوز تا رسیدن به وضعیت مطلوب فاصله زیادی وجود دارد. سالانه حدود ۵ تا ۸هزار نفر در کشور دچار مرگ مغزی می‌شوند. اما فقط حدود ۲۵ درصد از خانواده‌ها با اهدای عضو عزیز خود موافقت می‌کنند.
این آمار نشان می‌دهد که همچنان ناآگاهی، ترس و باورهای اشتباه فرهنگی یا مذهبی، مانعی جدی در برابر گسترش اینفرهنگ انسان‌دوستانه است. در حالی‌که هر فرد مرگ مغزی می‌تواند تا ۵۰ نفر را نجات دهد یا کیفیت زندگی‌شان را بهبود ببخشد.
تغییر این وضعیت نیازمند آموزش، گفت‌وگو در خانواده‌ها، و اطلاع‌رسانی رسانه‌ها و مدارس است. هر شهروند، یک سفیربالقوه برای ترویج فرهنگ اهدای عضو است.
چگونه می‌توانیم اهداکننده عضو شویم؟
فرایند اهداکننده شدن در ایران بسیار ساده است. هر فرد بالای ۱۸ سال می‌تواند با مراجعه به وب‌سایت رسمی مرکز اهدای عضوایرانیان به آدرس www.ehda.center ثبت‌نام کرده و کارت اهدای عضو دریافت کند. این کارت، نمادی از نیت خیر شماست. اماآنچه در نهایت اهمیت دارد، اطلاع داشتن خانواده و رضایت آنان در لحظه حساس تصمیم‌گیری است.
به همین دلیل، توصیه می‌شود که پس از ثبت‌نام، حتماً با اعضای خانواده‌تان در این‌باره گفت‌وگو کنید. گفت‌وگویی که ممکن است روزیجان انسانی را نجات دهد.
سخن پایانی: مرگ، نقطه پایان نیست
اهدای عضو، تنها یک انتخاب شخصی نیست؛ بلکه حرکتی اخلاقی، اجتماعی و انسانی است. فرصتی است برای آن‌که پس ازمرگ، ردی از خود بر جا بگذاریم که نه‌تنها فراموش نمی‌شود، بلکه تا سال‌ها ادامه می‌یابد. شاید هیچ‌گاه چهره فردی که عضوی از ما در بدنش می‌تپد را نبینیم؛ اما حقیقت این است که بخشی از وجود ما، همچنان زندگی خواهدکرد.
———————————————————-
اگر از این مقاله لذت بردید از مقاله قبلی ما نیز دیدن کنید.
