کمبود آهن در بدن می‌تواند به کم خونی فقر آهن منجر شود که اغلب با سرد بودن دست‌ها و پاها، ریزش مو، تنگی نفس، خستگی، تپش قلب و رنگ‌‌پریدگی همراه است. اصلاح رژیم غذایی نقش مهمی در پیشگیری از کم خونی یا درمان آن دارد. خوردن غذاهای غنی از آهن نیز به تامین آهن مورد نیاز بدن کمک می‌کند، اما غذاهایی هم هستند که جذب این ماده معدنی مهم را در بدن کاهش می‌دهند. به همین دلیل توصیه می‌کنیم با ۷ غذای مضر برای کم خونی که در ادامه مطلب معرفی می‌شوند و نحوه مصرف درست آنها آشنا شوید. با ماه خاتون همراه باشید.
معرفی ۷ غذای مضر برای کم خونی
حال اگر دچار کم خونی شدید باید بدانید غذاهای مضر برای کم خونی چیست:
۱.محصولات دارای گلوتن
برخی از محصولات و غذاها به طور طبیعی ماده گلوتن دارند که به خودی خود و در حالت معمول، مسئلۀ دردسرسازی نیست. اما با مصرف خوراکی‌های دارای گلوتن، جذب آهن به شدت پایین می‌آید. به همین خاطر پیشنهاد می‌شود در صورت مصرف چنین غذاهایی حتما دقت کنید که مواد دارای گلوتن با غذاهای دارای آهن مصرف نشوند. در ادامه لیستی از مهم‌ترین خوراکی‌ها که مقادیر زیادی از ماده گلوتن را دارند، معرفی می‌شوند.
- غلاتی مانند گندم، جو، چاودار، بلغور و جوانه گندم
- محصولات فرآوری شده از غلات مانند ماکارونی‌ها، پاستا، انواع نودل و آرد سوخاری
- مواردی همچون سس‌های مخصوص سالاد و گوشت‌های فراوری شده
روند کار غذاهای دارای گلوتن بدین صورت است که به دیواره روده متصل می‌شوند و دیگر آهن موجود در غذاها نمی‌تواند جذب بدن شود. یکی از غذاهای مضر برای کم خونی همین محصولات دارای گلوتن است.
۲.خوراکی های حاوی کلسیم
مواد خوراکی که درصد بالایی از کلسیم را با خود به همراه دارند به هیچ وجه نباید با وعده‌های غذایی دارای آهن مصرف شوند. کلسیم به شدت تاثیر منفی بر جذب آهن می‌گذارد و تا حدود زیادی از پروسه جذب جلوگیری به عمل می‌آورد. در صورتی که تحت درمان با مکمل‌های آهن و کلسیم به صورت همزمان هستید، حتما پزشک معالج به شما توصیه می‌کند که در دو زمان متفاوت قرص‌ها را مصرف کنید. برای مصرف مواد خوارکی نیز همین رویه باید پیگیری شود.
- لبنیاتی مانند: شیر، ماست، کشک و پنیر
- مواد خوراکی و فراوری شده با کلسیم
۳.غذاهای دارای اگزالات
اگزالات در برخی از مواد گیاهی که در طول روز ممکن است مصرف کنید، وجود دارد. زمانی که مواد دارای اگزالات با خوراکی‌های حاوی آهن مصرف شوند، به آهن غذا می‌چسبند و اتصالی را تشکیل می‌دهند که مانع از جذب آهن به بدن خواهد شد. به همین خاطر توصیه می‌شود مواد زیر را در زمان مصرف خوراکی‌های آهن دار میل نکنید.
- اسفناج
- جعفری
- ریواس
- کدو تنبل
- شکلات
- برخی از آجیل‌ها
- انواع توت
۴.محصولات حاوی تانن
در ادامه معرفی غذاهای مضر برای کم خونی باید به ماده تانن اشاره کنیم. ترکیب تانن در بسیاری از گیاهان پرمصرف وجود داشته و ویژگی اصلی که دارد، برقراری پیوند با دیگر مواد است. بهتر است مصرف مواردی که در ادامه می‌آید را با فاصله از وعده‌های دارای آهن قرار دهید.
- شکلات
- گردو
- بارهنگ
۵.خوراکی های غنی از فیتات
مواد غذایی دارای فیتات مانند تانن‌ها به دیگر ترکیبات موجود در بدن مانند آهن می‌چسبند و همین اتصال مانع از پروسه جذب می‌شود. بهتر است زمان مصرف مواد دارای فیتات را با خوراکی‌های حاوی آهن یکسان قرار ندهید تا در جذب آهن، مشکلی ایجاد نشود.
- سویا
- حبوبات
- برنج قهوه‌ای
- آجیل
۶.چای و قهوه
یکی از پرمصرف‌ترین موادی که مردم سراسر جهان مورد استفاده قرار می‌دهند، نوشیدنی‌های گرمی مانند چای و قهوه است. پزشکان و متخصصین تغدیه توصیه می‌کنند بین وعده‌های حاوی آهن و مصرف چای و قهوه چند ساعتی فاصله ایجاد شود تا مواد موجود در نوشیدنی‌ها، در روند جذب آهن، خللی وارد نکنند.
۷.مشروبات الکلی
در صدر لیست غذاهای مضر برای کم خونی قطعا نام مشروبات الکلی قرار دارد. بدترین ماده‌ای که می‌توان در طول دوران درگیری با کم خونی مصرف کرد، نوشیدنی‌های الکلی خواهد بود. در واقع با مصرف مواد حاوی الکل نه تنها آنمی خود را درمان نمی‌کنید، بلکه به شدید شدن کم خونی نیز دامن می‌زنید. اکیدا توصیه می‌شود که در طول درمان از مصرف الکل بپرهیزید.
توصیه غذایی برای افراد مبتلا به فقر آهن
برای افراد مبتلا به فقر آهن، رژیم غذایی مناسب نقش حیاتی در افزایش سطح آهن بدن و جلوگیری از مشکلات ناشی از کم‌خونی و درمان فقر آهن شدید دارد.
مصرف غذاهای غنی از آهن
گوشت قرمز: گوشت گاو، بره و جگر منبع غنی آهن هِم هستند که به راحتی جذب بدن می‌شوند.
مرغ و ماهی: مرغ، بوقلمون و انواع ماهی (مانند ساردین و ماهی تن) نیز منابع خوبی از آهن هِم هستند.
حبوبات: عدس، نخود، لوبیا سیاه و لوبیا چیتی منابع غنی از آهن غیرهِم هستند که در کنار مواد غذایی مناسب بهتر جذب می‌شوند.
تخم مرغ: زرده تخم مرغ نیز حاوی مقداری آهن است و می‌تواند به تقویت سطح آهن کمک کند.
مصرف غذاهای حاوی ویتامین C
ویتامین C به جذب بهتر آهن غیرهِم (از منابع گیاهی) کمک می‌کند. می‌توان مواد غذایی زیر را با غذاهای غنی از آهن مصرف کرد:
- مرکبات به عنوان آبمیوه خون ساز
- فلفل دلمه‌ای قرمز و سبز
- کیوی
- توت‌فرنگی
- کلم بروکلی
- مصرف مغزها و دانه‌ها
- بادام هندی، گردو و تخمه کدو از جمله مغزها و دانه‌های غنی از آهن هستند. آنها را در برنامه غذایی خود بگنجانید.
کلام پایانی
آهن یک ماده معدنی مهم است که بدن برای عملکرد صحیح به میزان مشخصی از آن نیاز دارد. غذاهایی که می‌خورید نه تنها روی میزان دریافت آهن تاثیر می‌گذارند، بلکه می‌توانند توانایی بدن برای جذب آن را تغییر دهند.
اگر به کمبود آهن و کم خونی مبتلا هستید، نیازی نیست انواع غذای مضر برای کم خونی را به طور کامل کنار بگذارید؛ فقط مراقب باشید که بین مصرف غذای مضر برای کم خونی با زمان دریافت مکمل آهن یا خوردن غذاهای غنی از آهن حداقل ۲ ساعت فاصله باشد.
اگر از خواندن این مقاله لذت بردید از مقاله قبلی ما نیز دیدن کنید.
روی لینک زیر کلیک کنید.
