در جهانی که سرعت، استرس و رقابت لحظه‌ای در حال افزایش است، گاه فراموش می‌کنیم چقدر ساده می‌توان با یک حس درونی،آرامش، امید و سلامت روانی را به زندگی خود بازگرداند؛ این حس، چیزی نیست جز شکرگزاری. روانشناسی نوین نشان داده است کهقدردانی و تمرین شکرگزاری، نه تنها بر روح و ذهن انسان تأثیر مثبت می‌گذارد، بلکه به طور معجزه‌آسا‌ای بدن را نیز تحت تأثیر قرارمی‌دهد.
شکرگزاری چیست؟
از دید روانشناسی، شکرگزاری نوعی هیجان مثبت است که در پاسخ به دریافت یک خیر یا نعمت، چه مادی و چه معنوی، در انسان شکلمی‌گیرد. این احساس معمولاً با نوعی شناخت نسبت به اینکه دیگران یا نیروهای بیرونی در به دست آمدن آن نقش داشته‌اند، همراه است. در واقع شکرگزاری فراتر از یک واکنش لحظه‌ای است؛ نوعی نگرش یا شیوه‌ی زندگی است که تمرکز بر خوبی‌ها و قدردانی از آنچه داریمرا تقویت می‌کند.
اثرات روانشناختی شکرگزاری
تحقیقات گسترده‌ای در روانشناسی مثبت‌گرا (Positive Psychology) انجام شده که نشان می‌دهد شکرگزاری می‌تواند اثراتقابل‌توجهی بر سلامت روان داشته باشد:
- کاهش افسردگی و اضطراب: مطالعات نشان داده‌اند افرادی که مرتباً احساس قدردانی را تمرین می‌کنند، سطح افسردگی و اضطرابکمتری دارند. شکرگزاری باعث تغییر تمرکز ذهن از کمبودها به داشته‌ها می‌شود.
- افزایش رضایت از زندگی: قدردانی باعث افزایش احساس رضایت در زندگی روزمره می‌شود. وقتی فرد به نعمت‌هایی که دارد آگاه باشد،احساس خوشبختی بیشتری را تجربه می‌کند.
- تقویت روابط اجتماعی: افرادی که از دیگران قدردانی می‌کنند، روابط صمیمانه‌تر و پایدارتری دارند. شکرگزاری باعث افزایش همدلی وکاهش خصومت در ارتباطات بین‌فردی می‌شود.
- افزایش تاب‌آوری: در مواجهه با چالش‌ها، شکرگزاری به افراد کمک می‌کند دیدگاهی مثبت‌تر و پذیراتر نسبت به مشکلات پیدا کنند وراحت‌تر از بحران‌ها عبور کنند.
اثرات فیزیولوژیکی شکرگزاری
جالب است که آثار شکرگزاری تنها محدود به روان انسان نیست. بدن نیز به این احساس پاسخ می‌دهد:
- کاهش فشار خون و بهبود عملکرد قلب: مطالعات نشان داده‌اند که شکرگزاری منظم می‌تواند باعث کاهش فشار خون و کاهش خطربیماری‌های قلبی شود.
- خواب بهتر: نوشتن لیستی از چیزهایی که بابت آن‌ها شکرگزار هستیم پیش از خواب، به بهبود کیفیت خواب و کاهش افکار منفی شبانهکمک می‌کند.
- تقویت سیستم ایمنی بدن: حس قدردانی با کاهش استرس مزمن، باعث تقویت عملکرد سیستم ایمنی می‌شود.
- کاهش هورمون‌های استرس‌زا: شکرگزاری موجب کاهش کورتیزول (هورمون استرس) شده و در نتیجه آرامش عمومی بدن افزایشمی‌یابد.
چگونه شکرگزاری را تمرین کنیم؟
شکرگزاری مانند یک عضله است که با تمرین منظم تقویت می‌شود. روش‌هایی برای نهادینه‌کردن آن در زندگی روزمره عبارتند از:
- نوشتن روزانه در دفتر شکرگزاری: هر شب سه چیزی را که بابت آن‌ها شکرگزار هستید، یادداشت کنید.
- قدردانی از دیگران: به اطرافیان خود بابت کارهای کوچک و بزرگ‌شان صادقانه تشکر کنید.
- تأمل در طبیعت یا لحظات ساده زندگی: از زیبایی‌های کوچک لذت ببرید و بابت آن‌ها قدردان باشید.
- ذکرهای ذهن‌آگاهانه: تمرین مراقبه همراه با تمرکز بر شکرگزاری، آرامش عمیقی به همراه دارد.
سخن پایانی
شکرگزاری، ابزاری ساده ولی نیرومند است که می‌تواند به شکلی معجزه‌آسا ذهن ما را آرام، روح ما را شاد و بدن ما را سالم‌تر کند. دردنیای امروز، قدردانی از آنچه هستیم و آنچه داریم، نه فقط یک انتخاب، بلکه ضرورتی برای سلامت روان و جسم ماست. کافی است چندلحظه در روز را به این حس عمیق انسانی اختصاص دهیم تا تأثیرات شگفت‌انگیز آن را در زندگی‌مان تجربه کنیم.
————————————————————-
اگر از این مقاله لذت بردید از مقاله قبلی ما نیز دیدن کنید.
