هر سال در تاریخ ۲۸ مه برابر با ۷ خرداد، جهان به مناسبت روز جهانی اقدام برای سلامت زنان گرد هم می‌آید تا یک پیام مهم را به یادبسپارد: سلامت زنان نه یک انتخاب، بلکه یک حق بنیادی و جهانی است. این روز فرصتی است تا مسائل سلامت جسمی، روانی وجنسی زنان در کانون توجه عمومی قرار گیرد و جهانیان بار دیگر به یاد بیاورند که نابرابری در سلامت، بازتاب نابرابری در جامعه است. این مناسبت، به‌ویژه برای کشورهایی که با چالش‌های فرهنگی، اقتصادی یا سیاسی در حوزه سلامت زنان روبه‌رو هستند، می‌تواند نقطهآغاز حرکت‌هایی مؤثر و پایدار باشد.
تاریخچه و هدف اصلی روز جهانی اقدام برای سلامت زنان
روز جهانی اقدام برای سلامت زنان برای نخستین بار در سال ۱۹۸۷ توسط شبکه جهانی زنان برای حقوق باروری و جنسی پایه‌گذاریشد. هدف اصلی از نام‌گذاری این روز، جلب توجه جهانی به چالش‌هایی بود که زنان در سراسر جهان در زمینه دسترسی به مراقبت‌هایبهداشتی و درمانی با آن مواجه‌اند.
از همان ابتدا، این مناسبت با محوریت آگاهی‌بخشی، تغییر سیاست‌های بهداشتی و تقویتتوانمندی زنان در حوزه تصمیم‌گیری درباره سلامت خود شکل گرفت. موضوعاتی همچون سلامت روان، دسترسی به خدمات بهداشتجنسی و باروری، مراقبت‌های پزشکی جامع، آموزش بهداشتی، و حذف تبعیض‌های جنسیتی از مهم‌ترین دغدغه‌هایی بوده که این روزجهانی بر آن‌ها تأکید دارد.
اهمیت جهانی سلامت زنان و دلایل نیاز به اقدام جمعی
سلامت زنان تنها محدود به بارداری و زایمان نیست، بلکه مفهومی گسترده و چندلایه است که بخش‌هایی مانند سلامت روان، وضعیتتغذیه، بیماری‌های خاص زنان، سلامت جنسی، و حتی تأثیرات خشونت خانگی را در بر می‌گیرد. میلیون‌ها زن در جهان به‌دلیل شرایطنابرابر اقتصادی و اجتماعی، از خدمات پزشکی مناسب محروم هستند. در بسیاری از کشورها، دسترسی محدود به اطلاعات بهداشتی،کمبود منابع، تابوهای فرهنگی، و قوانین محدودکننده باعث می‌شود زنان نتوانند آزادانه درباره بدن و سلامت خود تصمیم‌گیری کنند. بههمین دلیل، روز جهانی سلامت زنان اهمیت مضاعفی دارد، چراکه با طرح این چالش‌ها در سطح جهانی، امکان فشار بر دولت‌ها وسازمان‌ها برای اجرای سیاست‌های عادلانه‌تر به وجود می‌آید.
موضوعات محوری در برنامه‌های جهانی این روز
روز جهانی سلامت زنان هر سال با یک موضوع یا شعار ویژه برگزار می‌شود. این موضوعات، اغلب مسائل ملموسی را مورد توجه قرارمی‌دهند که تأثیر مستقیم بر کیفیت زندگی زنان دارند. محورهایی مانند عدالت جنسیتی در ارائه خدمات سلامت، حذف خشونت‌هایساختاری در مراکز درمانی، حق انتخاب زنان در زمینه باروری و بارداری، تأمین سلامت دختران نوجوان، و مراقبت از زنان در دورانسالمندی، از جمله مسائلی هستند که فعالان این حوزه به آن‌ها می‌پردازند.
کمپین‌های رسانه‌ای، برگزاری همایش‌ها، فعالیت‌های آموزشیو انتشار مطالب تخصصی، راهکارهایی برای گسترش آگاهی و همراه کردن افکار عمومی با مطالبات به‌حق زنان در این زمینه به‌شمارمی‌رود.
وضعیت سلامت زنان در ایران؛ دستاوردها و چالش‌ها
در ایران نیز سلامت زنان همواره یکی از ارکان اصلی نظام بهداشت عمومی کشور بوده است. طی سال‌های گذشته، برنامه‌هایی مانندمراقبت‌های دوران بارداری، غربالگری سرطان پستان و دهانه رحم، آموزش در مدارس، و گسترش مراکز بهداشت شهری و روستایی دربهبود وضعیت سلامت زنان نقش داشته‌اند. با این حال، همچنان چالش‌هایی جدی مانند شیوع افسردگی، اضطراب، تغذیه نامناسب، فقرحرکتی، ناآگاهی نسبت به بیماری‌های زنانه و موانع فرهنگی برای مراجعه به مراکز درمانی وجود دارد.
در کنار آن، مسائل مربوط به سلامت روان، تابو بودن گفت‌وگو درباره بهداشت جنسی، و عدم دسترسی کامل به خدمات مشاوره‌ای نیز ازموانع موجود هستند که روز جهانی سلامت زنان می‌تواند بستری برای برجسته کردن و طرح آن‌ها در سطح جامعه ایجاد کند.
نقش ما در حمایت از سلامت زنان چیست؟
تغییر وضعیت سلامت زنان فقط به دولت‌ها و نهادهای بین‌المللی محدود نمی‌شود. هر فرد می‌تواند در جایگاه خود نقشی مؤثر ایفا کند. ازانتشار مطالب آموزشی در شبکه‌های اجتماعی و شرکت در کمپین‌های آگاهی‌بخش گرفته تا حمایت از سازمان‌های مردمی و مطالبه‌گریاز تصمیم‌گیران برای بهبود خدمات بهداشتی، همگی می‌توانند بخشی از یک حرکت بزرگ برای توانمندسازی زنان باشند. حتی صحبتکردن با دوستان، همکاران یا اعضای خانواده درباره اهمیت توجه به سلامت زنان نیز می‌تواند نقطه شروعی برای تغییر باشد.
سخن اخر: سلامت زنان، سلامت یک ملت
سلامت زنان ستون فقرات سلامت خانواده و جامعه است. نادیده گرفتن نیازهای جسمی و روانی زنان، نه تنها ظلمی فردی بلکه خطریجمعی برای توسعه پایدار است. روز جهانی اقدام برای سلامت زنان، فرصتی است تا به یاد بیاوریم که عدالت در سلامت، بدون توجهویژه به زنان و دختران ممکن نیست. امروز، نه فقط یادآور یک تاریخ، بلکه دعوتی جهانی برای ساختن فردایی سالم‌تر، آگاه‌تر و انسانی‌تراست.
—————————————————————
اگر از این مقاله لذت بردید از مقاله قبلی ما نیز دیدن کنید.
