۱۴ خرداد، روز جهانی حمایت از کودکانی است که قربانی خشونت، سوءاستفاده جنسی، جسمی و روانی شده‌اند. روزی که در تقویمبین‌المللی به‌عنوان یادآور تلخ‌ترین سکوت‌ها و زخم‌های پنهان دوران کودکی ثبت شده و هدف آن، جلب توجه جهانی به آسیب‌پذیرترین قشرجامعه، یعنی کودکان در معرض خشونت و تجاوز است. این روز نمادی است برای مبارزه با بی‌تفاوتی، فرهنگ سکوت و کم‌اهمیت شمردنخشونت علیه کودکانی که خود توان دفاع از خود را ندارند. کودک‌آزاری نه فقط یک آسیب فردی، بلکه یک فاجعه انسانی و اجتماعی استکه آثار آن نسل‌ها ادامه می‌یابد. روز ۱۴ خرداد، فرصتی برای بازتاب صدای کودکان خاموش‌شده و یادآوری مسئولیت همه ما در حمایت،آگاه‌سازی، پیشگیری و اقدام مؤثر برای توقف چرخه خشونت است.
انواع خشونت علیه کودکان و تأثیرات ماندگار آن
خشونت علیه کودکان تنها به آزار جسمی یا تجاوز جنسی محدود نمی‌شود. این خشونت می‌تواند در قالب تحقیر روانی، بی‌توجهی،بهره‌کشی کاری، خشونت خانگی یا حتی ازدواج اجباری کودکانه رخ دهد. متأسفانه بسیاری از این موارد در سکوت کامل، درون خانه‌هایا نهادهایی که باید محل امن باشند، اتفاق می‌افتند. تحقیقات روان‌شناسی و علوم رفتاری نشان داده‌اند که کودکانی که در معرضخشونت یا سوءاستفاده قرار می‌گیرند، در آینده با مشکلات متعددی از جمله اضطراب، افسردگی، اختلالات شخصیت، رفتارهای پرخطر،افت تحصیلی و حتی گرایش به خشونت در بزرگسالی مواجه خواهند شد. این آسیب‌ها نه تنها زندگی شخصی و اجتماعی کودک راتهدید می‌کند، بلکه منجر به تکرار الگوی خشونت در نسل‌های بعدی می‌شود. شناخت این پیامدها، نخستین گام در مسیر مقابله باچرخه‌ای است که با سکوت ما، ادامه می‌یابد.
سکوت، بزرگ‌ترین شریک جرم در کودک‌آزاری
یکی از مهم‌ترین دلایلی که باعث تداوم خشونت علیه کودکان می‌شود، فرهنگ سکوت، انکار یا بی‌اهمیت جلوه دادن موضوع است. بسیاری از کودکان از ترس طرد شدن، تهدید، یا باور نشدن، هرگز درباره آنچه بر سرشان آمده حرف نمی‌زنند. گاه خانواده‌ها برای حفظظاهر، آبرو یا حفظ ساختارهای ناسالم، سکوت را ترجیح می‌دهند. این سکوت اما فقط بستر تکرار جرم است. وظیفه ما به‌عنوان جامعه،والد، معلم، مسئول یا حتی ناظر، شکستن این چرخه سکوت و بی‌تفاوتی است. کودک آزاری یک بحران اجتماعی است که به‌هیچ‌وجه نبایددر چارچوب خصوصی باقی بماند. قانون، آموزش و آگاهی عمومی باید در کنار هم قرار گیرند تا فضا برای افشای خشونت، کمک‌رسانیفوری و محافظت از کودکان فراهم شود.
نقش آموزش و پیشگیری در حمایت از کودکان
پیشگیری، مهم‌ترین و مؤثرترین راه برای کاهش آمار کودک‌آزاری و تجاوز است. این پیشگیری باید از طریق آموزش آغاز شود؛ آموزشوالدین، مربیان، مسئولان و خود کودکان. کودکان باید از سنین پایین بیاموزند که بدن آن‌ها متعلق به خودشان است، حق «نه گفتن» دارندو در صورت تجربه هر نوع لمس یا رفتاری که باعث ترس یا ناراحتی‌شان می‌شود، می‌توانند و باید آن را به بزرگسال قابل اعتمادی اطلاعدهند. همزمان، والدین نیز باید با نشانه‌های هشداردهنده کودک‌آزاری آشنا باشند و بیاموزند که چگونه مرزهای سالم و ایمن برایکودکان ایجاد کنند. مدارس و رسانه‌ها نیز در آموزش مهارت‌های ارتباطی، احساسی و جنسی سالم نقش کلیدی دارند. روز جهانیحمایت از کودکان قربانی خشونت، فرصتی است برای بازتعریف رویکردهای آموزشی به‌گونه‌ای که سلامت روان، کرامت و امنیت کودک،اساس تربیت قرار گیرد، نه ترس و اجبار.
نقش قانون، جامعه و رسانه در مقابله با کودک‌آزاری
نظام حقوقی هر کشور، باید سازوکار روشنی برای حمایت از کودکان در برابر خشونت داشته باشد. قوانین مربوط به کودک‌آزاری،جرم‌انگاری تجاوز به کودک، ایجاد خط تماس امن برای گزارش خشونت، آموزش قضات و پلیس در برخورد با کودک قربانی، و ایجادنهادهای حمایتی و درمانی رایگان، تنها بخشی از زیرساخت‌های ضروری برای مقابله جدی با این بحران است. رسانه‌ها نیز وظیفه دارندبا رویکردی آگاهانه و مسئولانه، به انتشار اطلاعات، گزارش‌های واقعی، داستان‌های بازماندگان و معرفی راهکارهای پیشگیری و درمانبپردازند. سکوت رسانه‌ها، بزرگ‌ترین فرصت برای مجرمان و خطرناک‌ترین آسیب برای کودکان است. همچنین جامعه باید فضایی فراهمکند که کودکان قربانی بدون ترس از انگ، قضاوت یا بی‌اعتمادی، بتوانند حرف بزنند و کمک بگیرند.
جمع‌بندی؛ از آگاهی تا عمل
۱۴ خرداد، فقط یک روز در تقویم نیست؛ صدای میلیون‌ها کودک است که یا قربانی خشونت شده‌اند یا در خطر آن قرار دارند. کودک‌آزاری، از تلخ‌ترین واقعیت‌های عصر حاضر است و مسئولیت اجتماعی همه ماست که نه‌تنها از آن آگاه باشیم، بلکه در برابر آنبایستیم. آگاهی بدون عمل، کافی نیست. باید با شجاعت از کودک دفاع کنیم، باید فرهنگ گزارش‌دهی و حمایت را نهادینه کنیم، باید بهکودکان بیاموزیم که بی‌گناه‌اند، ارزشمندند و سزاوار احترام و امنیت‌اند. تنها با اتحاد جامعه، آموزش مؤثر و پیگیری قانونی می‌توانیمآینده‌ای بسازیم که در آن هیچ کودکی در سکوت آسیب نبیند.
——————————————————————
اگر از این مقاله لذت بردید از مقاله قبلی ما نیز دیدن کنید.
