آب دوغ خیار، یکی از غذاهای سنتی و قدیمی ایرانی است که بیشتر آن را در وعده‌های ناهار فصل تابستان تهیه و سرو می‌کنند. زیرا این غذا به‌صورت سرد، صرف می‌شود.
این غذای خوشمزه و ساده را به سرعت در خانه می توانید آماده کنید و در تهیه آن می‌توان از مواد مختلفی مانند ماست، خیار، دوغ، کشمش، گردو، انواع سبزیجات تازه و خشک (ریحان، نعنا، شوید، مرزه، ترخون و غیره)، نمک و فلفل سیاه استفاده کرد.
آب دوغ خیار، بسته به دلخواه شما می‌تواند سفت و غلیظ یا آبکی و رقیق سرو شود.
برای سرو این غذای خوشمزه، در آن چند تکه یخ می‌ریزند و نان، تیلیت می‌کنند تا تبدیل به غذایی سیرکننده شود.
آب دوغ خیار، در فصل گرما به رفع عطش و جلوگیری از گرمازدگی، کمک زیادی می‌کند و به همین دلیل است که در گذشته‌ای نه چندان دور، آب دوغ خیار از غذاهای ثابت در سفره ایرانیان در فصول گرم سال بوده است.
مواد لازم:
خیار ۴ عدد
ماست ترش یا شیرین حدودا ۳۰۰ گرم
سبزی خوردن ۲۰۰ گرم
گردو خرد شده ۱۰۰ گرم
کشمش پلویی ۱۰۰ گرم
نمک به مقدار لازم
نعنا خشک به مقدار لازم
پودر گل محمدی به مقدار لازم
نان خرد شده، یخ و آب به مقدار لازم
طرز تهیه:
ماست را در یک کاسه بریزید و با استفاده از یک همزن دستی یا چنگال، خوب هم بزنید تا کاملا صاف و یکدست شود.
خیارها را به‌صورت نگینی خرد کرده یا آن‌ها را رنده درشت کنید. سپس آن‌ها را به ماست اضافه کنید.
سبزی خوردن یا هر نوع سبزی که دوست دارید (شوید، نعنا، ریحون، تربچه، گشنیز، جعفری) را خرد کرده و به همراه حدود یک قاشق غذا خوری نعنا خشک و یک قاشق غذاخوری پودر ریحان خشک در کاسه آب دوغ خیار یریزید.
کشمش‌ها را به خوبی بشویید و آن‌ها را در یک آبکش بریزید تا آب اضافی آن‌ها خارج شود. سپس آن‌ها را به همراه گردوی خرد شده در کاسه مواد آب دوغ خیار بریزید و مواد را با هم مخلوط کنید.
اگر در این مرحله احساس کردید که آب دوغ خیار شما کمی غلیظ است، می توانید مقداری آب سرد یا دوغ بدون گاز را کم کم به آن اضافه کنید تا به غلظت مورد نظر خود برسید.
آب دوغ خیار را مزه کنید و به آن به مقداری نمک و کمی فلفل سیاه در صورت دلخواه اضافه کنید، سپس ظرف آن را برای حدود نیم تا یک ساعت در یخچال قرار دهید تا غذا کاملا سرد شود و مواد به خوبی طعم یکدیگر را بگیرند.
و در آخر با چند برگ نعنای تازه و پودر گل محمدی تزئین کنید. برای سرو، تعدادی یخ کوچک در آن بریزید و نان را در آن تیلیت کنید و نوش جانتون کنید.
نکته:
- در طرز تهیه اصلی، پوست خیارها را نمی‌گیرند، بهتر است برای تهیه این غذا، خیارهای تازه و قلمی و یا خیار محلی استفاده شود.
- برخی افراد از سیر یا پودر سیر و زیره نیز استفاده می‌کنند.
- یکی از دلایل اضافه کردن گردو و کشمش در این غذا اینست که طبع ماست و دوغ، سرد است، گردو و کشمش با طبع گرم خود، طبع این غذا را متعادل می‌کند.
- توجه داشته باشید که ریحان و نعنا باید حتما در ترکیب سبزی شما باشد. بهترین ترکیب سبزی برای تهیه یک آب دوغ خیار خوشمزه، ریحان، نعنا، پونه، مرزه و ترخون است.
- به‌جای ماست، می‌توان از دوغ‌های آماده طعم‌دار یا کفیر استفاده کرد.
- اگر می‌خواهید در آب دوغ خیار، دوغ بریزید، حتما از دوغ بدون گاز استفاده کنید.
