معرفی کتاب “چگونه سوگیری و تبلیغات رادر رسانه‌ها تشخیص دهیم”
معرفی کتاب_الهام زنجانیان (کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی)
به مناسبت ۲۴ آبان روز جهانی فلسفه
_________
“چگونه سوگیری و تبلیغات رادر رسانه‌ها تشخیص دهیم”،از مجموعه‌ی چهار جلدی “راهنمای اندیشه‌ورزان”، نشر نو، ریچارد پل و لیندا الدر، ترجمه‌ی مهدی خسروانی، ۱۳۹۶، موضوع: فلسفه مدرن
تفکر نقاد بیشتر از آن که به اندیشه‌ها بپردازد به “اندیشیدن” می‌پردازد و سعی می‌کند کیفیت اندیشیدن را ارتقا ببخشد… . _صفحه ۲ درباره مجموعه راهنمای اندیشه‌ورزان_
________________
جور دیگر باید دید
دسته عینک مطالعه‌ام را در دست می چرخانم و فکر می‌کنم. این عادت من است. ۲۴ آبان روز جهانی فلسفه است و من باید مطلبی برای ماه خاتون بنویسم. بیچاره عینکم فرسوده و رنگ و رو رفته‌شده‌است. چقدر فکرم مشغول است این روزها!
صفحه ورد را کلیک می‌کنم. قبلاً بدون عینک می‌توانستم بنویسم. یک فایل جدید به نام “جور دیگر باید دید” درست می‌کنم و شروع می‌کنم به تایپ کردن. به نظرم این اسم خیلی رنگ ورو رفته می‌آید؛ ولی چیز دیگری به فکرم نمی‌رسد و به خودم می‌گویم، حالا تا بعد؛ و به همین اسم تکراری رضایت می‌دهم.
_از خواب بیدار شده و نشده، عینک مطالعه می‌زنم و گوشی‌ام را روشن می‌کنم. فیلتر شکنی اگر یار باشد و صفحه‌ها بالا بیایند؛ سر خط خبرها را تند تند مرور می‌کنم… . صبحانه‌ام را جلو لبتاپ می‌خورم با مشروح خبر. عینک دور را می‌زنم و تا ظهر به کارهای روزانه می‌رسم و فکر می‌کنم. موقع فکر کردن باید دست‌هایم حرکت کنند. کارها زیاد هستند و فکرها مبهم. دلشوره می‌گیرم و دوباره به سراغ عینک مطالعه‌ام می‌روم و سری به گروه‌های دوستانه‌ام می‌زنم تا ببینم این یاران مجازی به چه نتایجی رسیده‌اند و تحلیل خبر را از منظر آنها دنبال می‌کنم. اینترنت کند است و فیلترشکن‌ها قطع و وصل می‌شوند.
دلهره بیشتر می‌شود که مگر چه خبر است در دنیای واقعی که ما مجازی‌ها باید بی خبر بمانیم؟!…
سری به آشپزخانه می‌زنم و شعلۀ غذاها را کم می‌کنم. و کلاً عینکم را کناری می‌گذارم و تلویزیون را روشن می‌کنم. درنبردی نابرابر با خود از خیر شبکه‌های خبر می گذرم و با یکی از برنامه‌های ورزش خانگی نیم ساعت یوگا و حرکت‌های کششی انجام می‌دهم؛ شاید این فکر و تن آرام شوند… .
بله کمی موثر بود!
با صدای دینگی دوباره چون خوابزده‌ها دستم به سمت گوشی و عینک می‌رود؛ پیامک تخفیف! یکی از اپ‌های کتاب به مشتری همیشگی کتابخوانش تخفیف و پیشنهاد کتاب داده‌است:)
هنوز دلمشغول اخبار و مردم و وطن هستم!
هر چه به عصر و غروب نزدیک می‌شویم اینترنت کند‌تر می‌شود و دل بی قرار تر…
۱۴سهم من چیست ازین بیداری و شور؟!
باز هم خدا را شکر اپ‌های کتاب بدون فیلتر شکن باز می‌شوند!… قربان خدابروم همیشه جای شکرش را باقی می‌گذارد. کتاب پیشنهادی، فایل مجموعه‌ی چهار جلدی “راهنمای اندیشه‌ورزان”؛ را با تخفیف می‌خرم. و از جلد “چگونه سوگیری و تبلیغات را در رسانه‌ها تشخیص دهیم”؛ شروع به خواندن می‌کنم.
اولین فصل کتاب ” دموکراسی و رسانه‌های خبری، با این جملات آغاز می‌شود:
“…هیچ کاری نا معقول‌تر از این نیست که به مردم قدرت بدهیم و اطلاعات را از آنها بگیریم؛ حال آنکه در غیاب اطلاعات،
قدرت مورد سوءاستفاده قرار می‌گیرد. مردمی که می‌خواهند حاکم خود باشند باید خود را به قدرتی که دانش در اختیارشان می‌گذارد مجهز کنند… . “
_جیمز مدیسن_
این نوشته قرار بود درباره فلسفه باشد و به گمانم فلسفیدن وقتی وارد زندگی و عمل می‌شود از همیشه شیرین‌تر است.
کتاب ۲۶۵ صفحه‌ای را به یک نشست خوانده‌ام. حالا دیر وقت است و همه خواب. عینک مطالعه‌ام را که از روی چشم‌هایم بر می‌دارم، می‌شکند و فقط دستۀ آن در دستم می‌ماند. این هم سهم ناچیز من!…حالا دیگر اسم فایل به نظرم بامعنا و مناسب است. جور دیگر باید دید…
چند پرسش کلیدی که به هنگام تحلیل و تفسیر گزارش‌های خبری باید بپرسیم:
_این گزارش برای چه کسانی تهیه شده است؟
_در گزارش، از چه نظرگاهی طرفداری شده است؟
_کدام نظرگاه‌ها کنار گذاشته شده‌اند یا کم‌اهمیت جلوه داده شده‌اند؟
_ چگونه می‌توانم با نظرگاه‌هایی که نفی شده‌اند (از زبان کسانی که هوشمندانه‌ترین فهم را از آنها دارند) آشنا شوم؟
_کدام گزارش‌ها در صفحه‌ی اول ظاهر شده‌اند و چرا؟
_کدام اطلاعات در مقاله «دفن» شده‌اند و چرا؟
آبان ۱۴۰۱
(این کتاب را می‌توانید از طاقچه تهیه کنید.)
_______
اگر به بخش فرهنگ و هنر علاقه مند هستید، از مقاله قبلی ما نیز دیدن کنید.
روی لینک زیر کلیک کنید:
____________________
